Trường Đại học Th�?dục th�?thao Tp H�?Chí Minh

//namgame.com

Tuyên ngôn độc lập - Kết tinh và tỏa sáng những giá tr�?văn hóa tiêu biểu của dân tộc Việt Nam

• Th�?ba - 29/08/2023 22:16
•  In ra
•  Đóng cửa s�?này

(TG) - Ngày 2/9/1945, tại quảng trường Ba Đình lịch s�? Ch�?tịch H�?Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập, trịnh trọng tuyên b�?trước toàn dân và toàn th�?giới v�?s�?ra đời của Nhà nước Việt Nam Dân ch�?cộng hòa.Tuyên ngôn độc lập là áng văn lập quốc vĩ đại, là văn kiện có giá tr�?cao v�?tư tưởng, lý luận của Ch�?tịch H�?Chí Minh. 

Tuyên ngôn độc lập m�?ra k�?nguyên độc lập của dân tộc Việt Nam, đồng thời, th�?hiện rõ thiện chí hoà bình và quyết tâm sắt đá của nhân dân quyết bảo v�?nền độc lập vừa mới giành được sau hơn 80 năm dưới ách cai tr�?của thực dân. Tuyên ngôn độc lập không ch�?là bản tổng kết những giá tr�?tiến b�?chung của nhân loại trong cuộc đấu tranh vì độc lập và quyền bình đẳng thiêng liêng của các dân tộc, mà còn là nơi kết tinh và to�?sáng những nét đẹp văn hoá rất tiêu biểu của dân tộc như: tinh thần yêu nước, tinh thần đoàn kết, nhân ái, khoan dung và yêu chuộng hoà bình.
TINH THẦN YÊU NƯỚC NỒNG NÀN
Trong suốt chiều dài lịch s�? dân tộc Việt Nam luôn phải chống chọi với thiên nhiên và giặc ngoại xâm. Cuộc đấu tranh trường k�? gian kh�?đó đã hình thành nên ý thức cộng đồng, ý thức tập th�?và cao hơn là ý thức dân tộc, truyền thống yêu nước. Ý thức đó được truyền t�?th�?h�?này sang th�?h�?khác, thẩm thấu vào máu thịt của mỗi người dân nước Việt. Lịch s�?đã minh chứng, trong hơn một ngàn năm Bắc thuộc, dân tộc Việt Nam đã phải liên tục chống lại các th�?lực ngoại xâm t�?phương Bắc tràn xuống: Hán, Tùy, Đường, Tống, Nguyên, Minh, Thanh đ�?giành độc lập cho dân tộc với những tên tuổi làm rạng danh đất nước như: Hai Bà Trưng, Mai Hắc Đ�? Ngô Quyền, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Nguyễn Hu�? Phan Đình Phùng, Hoàng Hoa Thám,... Sau này, H�?Chí Minh đã tổng kết truyền thống yêu nước của dân tộc trong một câu nói rất nổi tiếng: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. T�?xưa đến nay, mỗi khi T�?quốc b�?xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh m�? to lớn, nó lướt qua mọi s�?nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất c�?lũ bán nước và lũ cướp nước�?1).
Sức mạnh của lòng yêu nước đã hun đúc quyết tâm cứu nước, cứu dân và thôi thúc H�?Chí Minh bôn ba tìm đường cứu nước. Cũng chính ch�?nghĩa yêu nước là cơ s�?dẫn Người đến với ch�?nghĩa Mác - Lênin và đến khi đất nước giành được độc lập, chính tinh thần ấy lại được kết tinh và to�?sáng trong Tuyên ngôn độc lập - văn kiện đánh dấu s�?ra đời của Nhà nước Việt Nam Dân ch�?cộng hòa. 
Trong Tuyên ngôn độc lập, tinh thần yêu nước gắn liền với ý thức sâu sắc v�?độc lập dân tộc và ch�?quyền quốc gia dân tộc. Đó là s�?tiếp nối dòng chảy của ý thức mãnh liệt v�?T�?quốc, v�?núi sông b�?cõi, v�?ch�?quyền quốc gia dân tộc được viết lên t�?nbsp;bài thơ thần Nam quốc sơn hà tương truyền của Lý Thường Kiệt đến áng “thiên c�?hùng văn�?nbsp;Bình Ngô Đại cáo của Nguyễn Trãi.
Nội dung chính của Tuyên ngôn độc lập là tuyên b�?trước toàn th�?giới “Nước Việt Nam có quyền hưởng t�?do và độc lập, và thực s�?đã thành một nước t�?do và độc lập�?2). Đó là s�?tất yếu, là “l�?phải không ai chối cãi được�?bởi “tất c�?các dân tộc trên th�?giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền t�?do�?3). Thực dân Pháp xâm lược nước Việt Nam là đi ngược lại những giá tr�?chung, giá tr�?tốt đẹp của nhân loại đã được thừa nhận trong chính Tuyên ngôn độc lập của nước M�?(1776): “Tất c�?mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho h�?những quyền không ai có th�?xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền t�?do và quyền mưu cầu hạnh phúc�?4) và Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1979: “Người ta sinh ra t�?do và bình đẳng v�?quyền lợi và phải luôn được t�?do và bình đẳng v�?quyền lợi�?5). 
Cách mạng Tháng Tám thành công, dẫn tới s�?ra đời của nước Việt Nam Dân ch�?Cộng hòa là thắng lợi vĩ đại đầu tiên của quân và dân ta t�?khi có Đảng lãnh đạo.Lời kết của Tuyên ngôn độc lập nêu rõ ý chí của dân tộc Việt Nam và th�?hiện chân lý: “Không có gì quý hơn độc lập t�?do�?- đó chính là biểu hiện cao nhất của ch�?nghĩa yêu nước, nét đẹp văn hoá tiêu biểu nhất của dân tộc Việt Nam được k�?thừa và phát triển suốt chiều dài lịch s�?

TINH THẦN ĐOÀN KẾT, KHOAN DUNG 
Truyền thống của người dân tộc Việt Nam là “lá lành đùm lá rách�? “thương người như th�?thương thân�? rộng hơn, đó là trong cộng đồng dân tộc “người trong một nước phải thương nhau cùng�? T�?nét đẹp văn hóa cao nhất đó là tinh thần yêu nước, đoàn kết, nhân nghĩa tr�?thành một nét đẹp văn hoá tiêu biểu của dân tộc Việt Nam, đó cũng là tình cảm t�?nhiên, là phép ứng x�?và triết lý sống của mỗi người dân đất Việt.
Với nhãn quan chính tr�?sắc bén, Ch�?tịch H�?Chí Minh đã nhận thức sâu sắc, đoàn kết không ch�?tạo nên sức mạnh mà còn là vấn đ�?có ý nghĩa quyết định tới việc "sống - còn", "thành - bại", "được - mất" trong cuộc đấu tranh chống thực dân, đ�?quốc. Do đó, Người không ngừng xây dựng, hoàn thiện một h�?thống quan điểm v�?đại đoàn kết dân tộc đồng thời tích cực truyền bá tư tưởng đoàn kết trong toàn Đảng và trong các tầng lớp nhân dân. Tư tưởng và tấm gương đoàn kết H�?Chí Minh là cơ s�? nền tảng cho s�?thống nhất trong khác biệt đ�?Đảng và Ch�?tịch H�?Chí Minh tập hợp lực lượng, tạo thành sức mạnh tổng hợp cho một dân tộc vốn đất không rộng, người không đông, tiềm lực kinh t�? quân s�?không lớn, song đã đồng lòng đứng dậy dưới s�?lãnh đạo của Đảng đấu tranh thoát khỏi ách nô l�?thực dân, giành độc lập, t�?do. 
Tuyên ngôn độc lập một mặt t�?cáo việc thực dân Pháp dùng chính sách chia đ�?tr�? phá v�?khối đoàn kết của dân tộc bằng cách “lập ba ch�?đ�?khác nhau �?Trung, Nam, Bắc đ�?ngăn cản việc thống nhất nước nhà của ta, đ�?ngăn cản dân ta đoàn kết�?6); mặt khác khẳng định kết qu�?của tinh thần đoàn kết mà nhân dân Việt Nam giành được là “Dân ta đã đánh đ�?các xiềng xích thực dân gần 100 năm nay đ�?gây nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đ�?ch�?đ�?quân ch�?mấy mươi th�?k�?mà lập nên ch�?đ�?Dân ch�?Cộng hòa�?7). Đ�?bảo v�?thành qu�?của cách mạng, Tuyên ngôn độc lập th�?hiện ý chí sắt đá “Toàn dân Việt Nam, trên dưới một lòng quyết liệt chống lại âm mưu của bọn thực dân Pháp�?8).
Cùng với đoàn kết, khoan dung cũng là sức mạnh. �?nbsp;Tuyên ngôn độc lập, sáng rõ hình ảnh đẹp của một dân tộc đầy lòng nhân ái, thương yêu con người. Đặc biệt hơn nữa, lòng nhân ái, tinh thần khoan dung trong Tuyên ngôn độc lập không phải là cách ứng x�?đối với những người lầm đường, lạc lối thông thường mà đó là cách ứng x�?đối với k�?thù vốn “không đội trời chung�? không còn là cách ứng x�?của một cá nhân mà là cách ứng x�?của c�?một dân tộc, hơn nữa là một dân tộc thắng trận. 
Mặc dù, thực dân Pháp lợi dụng lá c�?t�?do, bình đẳng, bác ái, đến cướp đất nước ta, áp bức đồng bào ta. Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa. Mặc dù, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút t�?do dân ch�?nào, chúng thi hành những luật pháp dã man, chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học, chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước thương nòi của ta, chúng “tắm�?các cuộc khởi nghĩa của ta trong những b�?máu, chúng thi hành chính sách ngu dân, dùng thuốc phiện, rượu cồn đ�?làm cho nòi giống ta suy nhược, chúng bóc lột dân ta đến tận xương tủy, khiến cho dân ta nghèo nàn, thiếu thốn, nước ta xơ xác, tiêu điều �?Và mặc dù mâu thuẫn giữa dân tộc Việt Nam và thực dân Pháp đã đẩy lên đỉnh điểm khi “thực dân Pháp qu�?gối đầu hàng, m�?cửa nước ta rước Nhật�?nbsp;và t�?chối việc Việt Minh kêu gọi người Pháp liên minh đ�?chống Nhật�?em>Tuyên ngôn độc lập vẫn nêu cao tinh thần nhân ái, khoan dung của dân tộc Việt Nam, giương cao ngọn c�?chính nghĩa và chính sách đúng đắn của Mặt trận Việt Minh: “Đối với nước Pháp, đồng bào ta vẫn gi�?một thái đ�?khoan hồng và nhân đạo. Sau cuộc biến động ngày mồng 9 tháng 3, Việt Minh đã giúp cho nhiều người Pháp chạy qua biên thùy, lại cứu cho nhiều người Pháp ra khỏi nhà giam Nhật, và bảo v�?tính mạng và tài sản cho họ�?9).
Theo H�?Chí Minh, cách ứng x�?khoan dung đó “cho th�?giới biết rằng chúng ta là một dân tộc văn minh�? Người đã nâng truyền thống nhân nghĩa, khoan dung của dân tộc lên tầm cao mới bằng cách kết hợp với ch�?nghĩa nhân văn cộng sản. Cách ứng x�?đó th�?hiện tầm nhìn chiến lược, tầm cao văn hóa, tinh thần đối thoại, hòa giải �?mà nhân loại tiến b�?ngày nay đang phấn đấu vươn tới.

YÊU CHUỘNG HÒA BÌNH
Hòa bình là khát vọng mà c�?nbsp;nhân loại tiến b�?nbsp;phấn đấu và hướng tới. Những dân tộc càng trải qua nhiều chiến tranh, chịu đựng nhiều đau thương, mất mát do chiến tranh gây ra lại càng nhận thức được giá tr�?của hòa bình.
Tuyên ngôn độc lập đã nêu bật bản chất tàn bạo của ch�?nghĩa thực dân với chính sách cai tr�?tàn độc của Pháp �?Việt Nam c�?v�?kinh t�? chính tr�? văn hoá, giáo dục, nhất là hành động năm 1940, khi phát xít Nhật đến Đông Dương, thực dân Pháp chẳng những không “bảo hộ�?nbsp;được Việt Nam mà còn qu�?gối đầu hàng bán Việt Nam hai lần cho Nhật, khiến cho nhân dân ta càng thêm cực kh�? khiến cho “hơn hai triệu đồng bào ta b�?chết đói”�?nbsp;Đó là những tội ác vi phạm quyền con người, quyền dân tộc, đi ngược lại khát vọng hoà bình của toàn nhân loại.
Trong điều kiện khắc nghiệt đó, dân tộc Việt Nam buộc phải kiên quyết  đứng lên đấu tranh đ�?t�?giải phóng và đ�?giành lại nền độc lập đã mất. Sức mạnh của ch�?nghĩa yêu nước, tinh thần đoàn kết và khát vọng hòa bình của Việt Nam là những nhân t�?làm nên thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Việc Tuyên ngôn độc lập trịnh trọng tuyên b�?nước Việt Nam Dân ch�?Cộng hoà ra đời; th�?tiêu hoàn toàn chính quyền thực dân, phong kiến, khẳng định quyền t�?do, độc lập của dân tộc Việt Nam trước toàn th�?nhân dân Việt Nam và toàn th�?giới không những là tuyên ngôn v�?độc lập, t�?do của dân tộc mà cònlà tuyên ngôn v�?tinh thần yêu chuộng hoà bình của Việt Nam: 
“Một dân tộc đã gan góc chống ách nô l�?của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng v�?phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được t�?do! Dân tộc đó phải được độc lập!�?/span>
...
Nước Việt Nam có quyền hưởng t�?do và độc lập, và s�?thực đã thành một nước t�?do và độc lập. Toàn th�?dân Việt Nam quyết đem tất c�?tinh thần và lực lượng, tính mệnh và của cải đ�?gi�?vững quyền t�?do và độc lập ấy�?10).
Hơn th�?nữa, trong bối cảnh cuộc đấu tranh chống ch�?nghĩa thực dân trên th�?giới tr�?thành vấn đ�?lớn của thời đại, Việt Nam đã bền b�?đấu tranh chống s�?thống tr�?và nô dịch của ch�?nghĩa thực dân và đã giành được độc lập - đó cũng chính là đóng góp lớn lao của dân tộc và nhân dân Việt Nam đối với nền hoà bình th�?giới. Do vậy, Tuyên ngôn độc lập khẳng định: “Chúng tôi tin rằng các nước Đồng minh đã công nhận những nguyên tắc dân tộc bình đẳng �?các hội ngh�?Têhêrăng và Cựu Kim Sơn, quyết không th�?không nhận quyền độc lập của dân Việt Nam�?11), th�?hiện tinh thần yêu hoà bình tha thiết không ch�?của H�?Chí Minh mà còn của c�?dân tộc Việt Nam.Và thực t�?nbsp;là Tuyên ngôn độc lập đã m�?đầu k�?nguyên độc lập, t�?do của các dân tộc thuộc địa, b�?áp bức trên toàn th�?giới.

Tuyên ngôn độc lập không ch�?là một mốc son chói lọi,
góp phần làm rạng r�?lịch s�?dựng nước và gi�?nước của
dân tộc Việt Nam mà còn góp phần làm cho nền văn hiến
Việt Nam tr�?nên to�?sáng và có giá tr�?lâu bền. Tuyên ngôn
độc lập gắn với Ngày Quốc khánh - Tết Độc lập khơi dậy 
niềm t�?nbsp;hào v�?thành qu�?cách mạng dưới s�?lãnh đạo của
Đảng Cộng sản Việt Nam, v�?Ch�?tịch H�?Chí Minh và hơn c�?br /> là v�?nbsp;một dân tộc vĩ đại, giàu lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết,
nhân ái, khoan dung và yêu chuộng hoà bình trong mỗi chúng ta

TS. Trần Th�?Hợi
ThS. Đinh Hồng Cường
Học viện Chính tr�?quốc gia H�?Chí Minh
---
(1) H�?Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính tr�?quốc gia, H, 2011, t.7, tr.38.
 (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) H�?Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 4, tr.3, 1, 1, 1, 1, 1, 3, 2, 3, 3.